Θυμάμαι τότε στις αρχές της δεκαετίας του ’90 με την “Πολιτική Άνοιξη” του Αντώνη Σαμαρά. “Εκείνος ο Λεντάκης, τι κάνει με τον Σαμαρά;” ήταν η μόνιμη ερώτηση των πρώην συντρόφων του. Πολλές οι περιπτώσεις παραδοξότητας, να μεταπηδούν “ισχυρές” ιδεολογικές προσωπικότητες σε πρώην αντιπάλους. Περίπου 10 χρόνια μετά ο Γιώργος Παπανδρέου με την “Άμεση Δημοκρατία του” έφερε στην ίδια σκέπη, τον Ανδριανόπουλο και τον Μάνο (ακραίους Νεοφιλελεύθερους) με τη Δαμανάκη και τον Ανδρουλάκη (πρώην Κομμουνιστές πρώην Ανανεωτική Αριστερά) στο κόμμα του Δημοκρατικού Σοσιαλισμού.
Γνωρίζω οτι το άρθρο γράφεται για τους 40 plus. Είναι τέτοιες οι πολιτικές συνθήκες από το μνημόνιο του 2010 και μετά, που ό,τι έγινε πριν μοιάζει με προϊστορία. Και μάλιστα όταν περιγράφονται πολιτικές και δράσεις που παραπέμπουν σε συμπεράσματα “παλαιών” εποχών να ακούγονται παλαιολιθικά. Η κοινωνία μετά την εποχή του μνημονίου έχει περάσει στη νέα εποχή τη μετα-μνημονιακή, όπως λέγαμε μετα-πολίτευση την εποχή μετά την επαναφορά του Δημοκρατικού πολιτεύματος μετά το 1974.
Στα 36 χρόνια μεταπολίτευσης κυριάρχησε το “δυτικό σχήμα” στην πολιτική Αριστερά – Δεξιά. Εδώ παραπέμπουμε μια γρήγορη αναδρομή σε παλιότερα “δανεικά” σχήματα Φιλελεύθερων – Βασιλικών, Δεξιών – Κεντρώων ή ακόμα παλιότερα Δυτικών – Ανατολικών, Εκσυγχρονιστών – Παραδοσιακών κλπ. Η Ελληνική κοινωνία συνεχίζει να έχει ως δίπολο την πολιτική του συγκρότηση. Άλλωστε ανήκει στο μεγάλο μοντέλο των “Μεσογειακών Ευρωπαϊκών Νοτίων χωρών” με προεξάρχουσα χώρα την Γαλλία.
Παρά το ότι δεν έχουμε το μέγεθος ή τον πληθυσμό της Γαλλίας, λόγω των “κοινών” ιστορικών, ιδεολογικών και πολιτιστικών ρευμάτων, ακολουθούμε κατά πόδας με μια μικρή καθυστέρηση τα τεκταινόμενα της 2ης χώρας σε οικονομία της Ε.Ε.. Στη Γαλλία το μέγα ερώτημα των Ευρωεκλογών του 2024 είναι “Λεπέν VS χάος”. Θυμίζει λίγο από τα δικά μας: Το προϊστορικό “Καραμανλής ή τάνκς” ή το “41% και οι άλλοι” το “Μνημόνια ή Κούβα” στο πιο πρόσφατο παρελθόν. Στην Ελλάδα πώς πορεύομαστε τελικά στη μεταμνημονιακή εποχή;
Ήδη σε προηγούμενα άρθρα είχαμε αναλύσει οτι έχει ξεκινήσει από το 2010 στη Δύση να υπάρχει ως βασική ιδεολογική ηγεμονία η έννοια του Πατριωτισμού σε όλες τις εκδοχές της. Είτε λόγω ανόδου των κινημάτων απομονωτισμού στις ΗΠΑ (ακόμα ηγέτιδας χώρας στη Δύση) είτε λόγω ενσωμάτωσης των Ανατολικών Ευρωπαϊκών χωρών, που πρέπει αναγκαστικά να “τονίσουν” τα εθνικά χαρακτηριστικά τους σε σχέση με τη Ρωσία, καθώς και άλλες περιφερειακές αντιπαραθέσεις, οδηγούν σε αναπροσαρμογή όλο το μοντέλο πολιτικής ενσωμάτωσης των δυτικών κοινωνιών. Στη Γαλλία η αντίδραση εκφράστηκε από το 2017 με τον Μακρόν. Στην Ιταλία η Ακροδεξιά ενσωμάτωσε τη Δεξιά με τη Μελόνι ως πρόεδρο. Στην Ισπανία η άνοδος της ακροδεξιάς προχωρεί ανοδικά. Στην Πορτογαλία ο πρόσφατα πρωθυπουργός Κόστα ως άλλος Μακρόν της Κεντροαριστεράς έδωσε λύσεις…
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης μοιάζει πλέον με τον Μακρόν ως βασικό μοντέλο εξουσίας ήδη από το τις πρώτες μέρες του 2019. Ενσωματώνει ανθρώπους και πολιτικές του Κέντρου και της Κεντροαριστεράς ως ένα κόμμα όπως το Ποτάμι και αμφισβητεί οτι στην Ελλάδα θα έχουμε φαινόμενο Λεπέν. Προσπαθεί και το έχει καταφέρει, να έχει ακόμα στις τάξεις του ανθρώπους που έχουν άμεσα αναφορές στην ακροδεξιά. Όμως η ηγεμονία κάπου θα σκαλώσει. Θα πρέπει σε μερικά πράγματα στην κοινωνία να προχωρήσουν. Όπως ο Γάμος ομοφυλοφίλων, οι σχέσεις με τη Βόρεια Μακεδονία, η συμφωνία στο Κυπριακό και στις Τουρκικές σχέσεις. Και εκεί δεν υπάρχουν ενδιάμεσες λύσεις. Ειδικά μετά από 5 χρόνια διακυβέρνησης.
Από την άλλη πλευρά ο κόσμος των Φιλελευθέρων, του Κέντρου, της Αριστεράς, της Κεντροαριστεράς, της Ανανεωτικής και Ριζοσπαστικής Αριστεράς και των Κομμουνιστών έχουν μόνο μια λύση. Να ανταγωνιστούν συνεργατικά στο κέντρο (Βλέπε Κόστα ή Σόλτς στη Γερμανία) ή να ακολουθήσουν το δρόμο Μελανσόν στη Γαλλία. Τρίτος δρόμος δεν υπάρχει. Θα επαναληφθεί ή συνολική διπλή ήττα του 2023. “Πρώτα ας βρούμε κοινά μονοπάτια και μετά τσακωνόμαστε για τα μικρά”, έλεγαν οι διοργανωτές των συνεργασιών των κομμάτων στην Γερμανία και στην Πορτογαλία. Και ποια είναι τα κοινά στοιχεία των παραπάνω πολιτικών χώρων; “Η Δημοκρατία, η αυτοτέλεια της τοπικής αυτοδιοίκησης, η προστασία του περιβάλλοντος και η Ειρήνη στον κόσμο” είναι μερικά, μεγάλα διακυβεύματα. Από την άλλη το “τι έκανες στην εποχή των μνημονίων” έχει εγκατασταθεί στις ψυχές των πολιτών. Όπως και το παλαιότερο “τι έκανες στην Δικτατορία;” ή το ακόμα παλαιότερο “Τι έκανες στον εμφύλιο”. Τέτοιες πληγές, είναι βούτυρο στο ψωμί των ακροδεξιών κομμάτων που με τον έναν ή τον άλλο τρόπο θα είναι νομοτελειακά ο ‘Αλλος πόλος”.
Δυστυχώς οι ευροεκλογές είναι πολύ κοντά για το ατύχημα. Πολύ δύσκολες οι αποφάσεις για να παρθούν και να αφομοιωθούν σε 2-3 μήνες στην Ελλάδα, της συνεχούς έκπληξης του “πέφτω από τα σύννεφα”. Δυστυχώς.
Άκης Χουζούρης
Πολιτικός Επιστήμονας