Με τη δέουσα λαμπρότητα και με συμμετοχή εκπροσώπων Αρχών και πλήθους κόσμου γιορτάστηκε την Κυριακή 2 Ιουλίου 2023 η 202η επέτειος της μάχης στο Πούσι για την άλωση του Λάλα, το 1821.
Οι εκδηλώσεις, με τη συνδιοργάνωση της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας του Δήμου Αρχαίας Ολυμπίας και της Π.Ε.Δ. Δυτικής Ελλάδας, άρχισαν με Δοξολογία στον ιερό ναό Ανάληψης στο Πούσι, χοροστατούντος του Σεβασμιότατου Μητροπολίτη Ηλείας κ. Αθανασίου.
Ακολούθησαν καταθέσεις στεφάνων στο μνημείο της μάχης από τον Αντιπεριφερειάρχη Ηλείας κ. Βασίλη Γιαννόπουλο, τον Δήμαρχο Αρχαίας Ολυμπίας κ. Γιώργο Γεωργιόπουλο, τον Διοικητή της ΣΕΤΤΗΛ Συνταγματάρχη κ. Παρασκευά Κατσιλίδη, τον Αντιπεριφερειάρχη Παιδείας Περιφέρειας Αττικής, κ. Χαράλαμπο Αλεξανδράτο, τον Γ.Γ. παραρτήματος Ένωσης Αποστράτων Αξ/κών Στρατού κ. Αθανάσιο Τσιγκρέλη, τον Πρόεδρο παραρτήματος Ένωσης Απόστρατων Αξ/κών Ναυτικού κ. Ζώη Υφαντή, τον Αντιπρόεδρο της Ένωσης Απόστρατων Αξιωματικών Αεροπορίας Ηλείας κ. Αθανάσιο Μακρή, τον απόγονο των απανταχού Πισιμισαίων κ. Βασίλειο Πισιμίση, τον Πρόεδρο του Χορευτικού Ομίλου «Φωκάτα» Κεφαλονιάς κ. Νικόλαο Φωκά, τον Πρόεδρο του Συλλόγου Ζακυνθινών Πάτρας κ. Ηλία Βαρβαρίγο, τον εκπρόσωπο του Συνδέσμου εν Ηλεία Γορτυνίων, Δασάρχη Πύργου κ. Παναγιώτη Λάττα και τον πρόεδρο της Κοινότητας Αχλαδινής κ. Ανδρέα Ανδρικόπουλο, ο οποίος αργότερα απένειμε αναμνηστική πλακέτα στον κ. Φωκά.
Η Αντιδήμαρχος Αρχαίας Ολυμπίας κα Ρόη Αντωνοπούλου είχε την οργανωτική ευθύνη της εκδήλωσης και με σύντομο χαιρετισμό της, εξήρε τη θυσία των αγωνιστών στο Πούσι σε μια μάχη ιδιαίτερης σημασίας για την Επανάσταση.
Ακολούθως ο Δήμαρχος κ. Γεωργιόπουλος στο χαιρετισμό του τόνισε μεταξύ άλλων ότι η μάχη στο Πούσι απάλλαξε την Πελοπόννησο από ένα μεγάλο κίνδυνο, από το πιο έμπειρο, το πιο δυναμικό στοιχείο των δυνάμεων της αντίπαλης οθωμανικής αυτοκρατορίας και στερέωσε, μαζί με τα Τρίκορφα, το Βαλτέτσι και τα Δολιανά, την επανάσταση στην Πελοπόννησο, οδηγώντας λίγους μήνες μετά στην κατάληψη Τριπολιτσάς. Τόνισε ακόμη ότι οι πρώτες αυτές στιγμές του αγώνα μετέτρεψαν ως δια μαγείας απλούς Έλληνες, ανθρώπους του μόχθου και της καθημερινότητας, σε ικανούς και γενναίους πολεμιστές. Όπως παρατήρησε ο κ. Γεωργιόπουλος πρέπει να αξιολογήσουμε τις σπουδαίες στιγμές του Αγώνα αλλά και τα λάθη και τις ήττες, ώστε να αποτιμήσουμε με αυτογνωσία και νηφαλιότητα τα ιστορικά δεδομένα.
Τον πανηγυρικό της ημέρας εκφώνησε η απόγονος οπλαρχηγού της μάχης, κα Βασιλική Μπαρλαμά, παραθέτοντας με γλαφυρότητα τα ιστορικά γεγονότα της μάχης. Τόνισε μεταξύ άλλων ότι «οφείλουμε να ποτίσουμε το δέντρο της ζωής μας με νερό από την πηγή της μνημοσύνης που κατά την οριστική παράδοση ανοίγει την πύλη της Αθανασίας Γιατί η μνήμη διαρκεί πέρα από τη ζωή, η λέξη θυμός στα Αρχαία Ελληνικά σημαίνει και ψυχή και εμείς είμαστε εδώ για να θυμηθούμε, δηλαδή να ενώσουμε τις ψυχές μας με τις ψυχές των προγόνων μας που αγωνίστηκαν αψηφώντας όλους τους κινδύνους για να κατακτήσουν την πολυπόθητη Ελευθερία. Γιατί η ελευθερία και οι αξίες δεν χαρίζονται, κερδίζονται με αγώνες».
Ακολούθησαν οι καθιερωμένες απαγγελίες ποιημάτων από μαθητές του Δημοτικού Σχολείου Λάλα από την Αχλαδινή. Ξεχωριστό τόνο στην εκδήλωση έδωσε η γνωστή ερμηνεύτρια παραδοσιακών τραγουδιών κα Ανέτα Γεωργουλοπούλου, ερμηνεύοντας με αυθεντικότητα δημοτικά τραγούδια και μοιρολόγια με ηρωικό περιεχόμενο. Η εκδήλωση έκλεισε με παραδοσιακούς χορούς από τα χορευτικά συγκροτήματα του Πολιτιστικού Συλλόγου Πελοπίου και του Πολιτιστικού Συλλόγου «Φωκάτα» Κεφαλονιάς. Ο Δήμος Αρχαίας Ολυμπίας, μετά το τέλος της εκδήλωσης, παρέθεσε γεύμα προς τους καλεσμένους στον πανέμορφο περιβάλλοντα χώρο με τις βελανιδιές.
Εκτός των προαναφερόμενων, παραβρέθηκαν στην εκδήλωση οι Αντιπεριφερειάρχες Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Θεόδωρος Βασιλόπουλος και Αθλητισμού – Ολυμπισμού κ. Δημήτρης Νικολακόπουλος, οι Αντιδήμαρχοι Αρχαίας Ολυμπίας κ.κ. Βασίλης Αρβανίτης, αναπληρωτής Δημάρχου και Φώτης Κωσταριάς, ο πρόεδρος της ΔΕΥΑ κ. Νίκος Μαρούντας, ο Αστυνομικός Διευθυντής Ηλείας κ. Γιώργος Σωτηρόπουλος, ο επικεφαλής της μείζονος μειοψηφίας και πρώην Δήμαρχος κ. Θύμιος Κοτζάς, οι Δημοτικοί Σύμβουλοι κ.κ. Γιώργος Γεωργακόπουλος, Χάρης Σπηλιόπουλος (πρώην Αντιδήμαρχοι), Αριστείδης Παναγιωτόπουλος, Γιώργος Κρέζος και Δημήτρης Δημητρόπουλος, εκπρόσωποι των Ενόπλων Δυνάμεων και των Σωμάτων Ασφαλείας, στελέχη της Αυτοδιοίκησης, Πρόεδροι Κοινοτήτων, εκπρόσωποι φορέων και συλλόγων, κ.α.