Όταν ο σχεδιασμός των ψηφοδελτίων ξεκινά από την Αθήνα, τότε οι βασικές αρχές και αξίες πάνε περίπατο και επικρατούν οι τεχνικές και οι ισορροπίες. Οι καθαροί κανόνες επιλογής υποψηφίων Βουλευτών (όχι παραγόντων, βετεράνων πολιτευτών, υποψηφίων Διοικητών, εν δυνάμει υποψηφίων Δημάρχων και περιφερειαρχών) και η αντιπροσώπευση των τοπικών κοινωνιών θα μπορούσαν να δώσουν τη σωστή κατεύθυνση στα κόμματα.
Και όμως η διαδικασία επιλογής είναι αποτέλεσμα διεργασιών σκιώδους πολιτικής που βάζει άλλες προτεραιότητες απ’ αυτές της περιφέρειας που υποτίθεται εκπροσωπεί ο Βουλευτής. Επειδή πριν τη Δικτατορία αρκετοί Βουλευτές ως παράγοντες έπαιρναν τις ψήφους τους και τις μετέφεραν από το ένα κόμμα στο άλλο, η παλιά δικαιολογία παραπέμπει στο οτι τα κόμματα είναι δημοκρατικά και εκπέμπουν – συστοιχίζουν την ιδεολογία τους με τη βάση των ψηφοφόρων τους. Και όμως σήμερα δεν υπάρχει τέτοια πολιτική ανάγκη. Είναι τέτοια η απαξίωση του Πολιτικού που ο ψηφοφόρος αδιαφορεί για τέτοια παιχνίδια ειδικά στις πιο πολιτικές εκλογές, δηλαδή τις Βουλευτικές.
Στα παραδείγματα ομάδων ή φίλων που επιβάλλουν υποψηφίους Βουλευτές συγκαταλέγονται πολλές περιπτώσεις προσώπων που τελικά έκαναν καριέρα από το πουθενά. Το αποτέλεσμα είναι πάλι η απόσταση μεταξύ πολίτη – πολιτικής. Στην Ηλεία για παράδειγμα κανένα κόμμα δεν κατάφερε να έχει στους 7 υποψηφίους Βουλευτές έναν υποψήφιο από κάθε Δήμο της Ηλείας οι οποίοι είναι 7. Στη γειτονική Αρκαδία υπάρχουν κόμματα που έχουν το 50% του ψηφοδελτίου τους προέρχεται από τον μικρότερο Δήμο της περιοχής πληθυσμιακά (Γορτυνία). Μην μιλήσουμε για το κυνήγι της ποσόστωσης των γυναικών ή για το ψηφοδέλτιο επικρατείας που προσπαθούν να χωρέσουν πρώην Πρωθυπουργοί, νυν προβεβλημένα στελέχη και κολλητοί.
Και το χειρότερο έρχεται. Επειδή στις ευρωεκλογές οι ευρωβουλευτές είναι με σταυρό προτίμησης και όχι με λίστα τα κόμματα ψάχνουν να επαναφέρουν τη λίστα. “Επειδή βγαίνουν οι celebrities, λένε”. Οι πολίτες ψηφίζουν αυτούς που ξέρουν από την τηλεόραση και το σταρ σύστεμ. Μα, τα κόμματα δεν κάνουν τις ίδιες επιλογές στο επικρατείας ή σε ψηφοδέλτια νομών ως ενίσχυση από ανθρώπους και καλά του πνεύματος και του καλλιτεχνικού χώρου; Έχουν τα κόμματα διαδικασίες αδιάβλητες να επιλέξουν με λίστα όλες τις θέσεις των Βουλευτών; Το χάσμα πολιτών και πολιτικών θα γίνει ωκεανός!
Στην Αρχαία Αθήνα οι Βουλευτές εκλέγονταν με κλήρωση. Υπάρχουν σύγχρονα συστήματα πολιτικής όπως στην Ελβετία ή όπως πολλές νομοθετικές πρωτοβουλίες στην Ευρωπαϊκή Ένωση που προσπαθούν να δώσουν ώθηση στους ενεργούς πολίτες (Δημοψηφίσματα 1.000.000 πολιτών). Τέτοιες πρωτοβουλίες ή καλές πρακτικές αναβιώνουν την έννοια του ενεργού πολίτη. Στην Ελλάδα το εκλογικό σώμα είναι πλέον παγιωμένο στο 50% και ο νικητής όλο και περισσότερο βγαίνει από ισχυρές μειοψηφίες. Δηλαδή ανάλογα τη συγκυρία ο νικητής έχει συσπειρώσει τους παραδοσιακούς ψηφοφόρους του και ο χαμένος έχει τη μεγαλύτερο αποχή. Π.χ. να υπάρξει μεγάλη αποχή στα δεξιά του φάσματος, άρα τα αριστερά κόμματα να ανέβουν ως ποσοστό επί των ψηφοφόρων που ψήφισαν τελικά.
Ακριβώς αυτό το φαινόμενο κυριαρχεί στην Ιταλία και στις Η.Π.Α. Γι’ αυτό και επικρατούν ρητορικές συσπείρωσης και όχι πολιτικές θέσεις ολικής και ολοκληρωμένης πολιτικής. Αυτό το κοινό μυστικό εκμεταλλεύονται οι ακραίες φωνές που τελικά επικρατούν. Σ’ αυτό το σπιράλ βρισκόμαστε και η επιλογή προσώπων από το Κολωνάκι δεν βοηθάει.
Άκης Χουζούρης