Η συμφωνία με το κωδικό όνομα Hookless μοιάζει “με σκηνή από κατασκοπικό μυθιστόρημα του Τζον Λε Καρέ” που μόνο 10 άτομα στη βρετανική κυβέρνηση το γνώριζαν.
Οι ελάχιστοι κοινωνοί του μυστικού υπέγραφαν σύμφωνο εχεμύθειας σε κάθε συνάντηση που είχαν, περιγράφει στους Τάιμς πηγή του υπουργείου Άμυνας.
Η πρώτη συνάντηση πραγματοποιήθηκε τον περασμένο Μάρτιο στο Λονδίνο, μεταξύ του Αυστραλού Αντιναύαρχου Μάικλ Νούναν και του Βρετανού Ναυάρχου ΣΕΡ Τόνι Ράντακιν.
Στη συνάντηση, ο Αυστραλός αντιναύαρχος φέρεται να ρώτησε εάν η Βρετανία και η Αμερική θα βοηθήσουν τη χώρα του να δημιουργήσει ένα στόλο πυρηνικών υποβρυχίων. Με απώτερο σκοπό την αντιμετώπιση της κινεζικής επιθετικότητας στον Ινδο-Ειρηνικό.
Οι τρεις δυνάμεις (Ηνωμένο Βασίλειο, ΗΠΑ, Αυστραλία) συμμετέχουν στην Five Eyes (FVEY), συμμαχία αγγλόφωνων χωρών μαζί με την Νέα Ζηλανδία και τον Καναδά, για ανταλλαγή πληροφοριών η οποία ξεκίνησε από τον 2ΠΠ.
Αυτό σήμαινε, κατά τους Αυστραλούς, ότι η Βρετανία και οι Ηνωμένες Πολιτείες θα μπορούσαν να πειστούν να μοιραστούν την πυρηνική τους τεχνολογία.
Τα επόμενα βήματα
Το αίτημα της Αυστραλίας μεταφέρθηκε, μετά από την πρώτη συνάντηση, από τον Βρετανό ναύαρχο στον τότε μόνιμο γραμματέα του υπουργείου Άμυνας, κι έπειτα σύμβουλο εθνικής ασφάλειας ΣΕΡ Στήβεν Λόβγκροουβ οπότε και δημιουργήθηκε η κλειστή ομάδα που σχεδίαζε τη συμφωνία.
Μετά την πρώτη συνάντηση τον Μάρτιο, η πρόταση υποβλήθηκε στους Αμερικανούς. “Εκεί χρειάστηκε πολύς χρόνος για να περάσει από την αμερικανική μηχανή – έπρεπε να συζητηθεί στο Πεντάγωνο, το υπουργείο Εξωτερικών και το τμήμα ενέργειας», αναφέρει η πηγή των Τάιμς.
Οι Αυστραλοί πίεζαν καθώς ο χρόνος ήταν εναντίον τους ενώ ο Μπόρις Τζόνσον ήθελε το Σύμφωνο να είναι όσο πιο φιλόδοξο μπορούσε να είναι.
Έως τον Ιούνιο τα σχέδια ήταν στο τραπέζι.
Η πρώτη συνάντηση των τριών ηγετών της συμφωνίας πραγματοποιήθηκε στο περιθώριο της G7 του Ιουνίου στην Κορνουάλη.
Στήριξη του Συμφώνου για την Παγκόσμια Βρετανία
Η νέα Υπουργός Εξωτερικών, Λιζ Τρας σε άρθρο της στην Κυριακάτικη Τέλεγκραφ υπερασπίζεται τη συμφωνία.
Η κ Τρας θεωρεί την AUKUS απόδειξη της δέσμευσης της Βρετανίας στην ασφάλεια και τη σταθερότητα στην περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού. Στο άρθρο της δεν αναφέρει ούτε μία φορά τη Γαλλία.
Εν τω μεταξύ ο Μπόρις Τζόνσον μαζί με την κ. Τρας μεταβαίνει στις Ηνωμένες Πολιτείες για να παραστεί στην συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών.
Η επόμενη εβδομάδα διαγράφεται ενδιαφέρουσα καθώς ο Βρετανός πρωθυπουργός Τζόνσον θα συναντηθεί με τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν στον Λευκό Οίκο.
Θα μπει η Γαλλία στη συμφωνία;
Το Λονδίνο θεωρεί ότι δεν ήταν δουλειά του Ηνωμένου Βασιλείου να αποκαλύψει τα σχέδια της AUKUS στη Γαλλία.
Σχολιαστές χαρακτηρίζουν τη γλώσσα που χρησιμοποιούν οι Γάλλοι για τον ρόλο της Βρετανίας “όχι και τόσο διπλωματική”. Γεγονός παραμένει ότι το Λονδίνο δεν έχει λόγο να απαντήσει στην γαλλική επίθεση υποβάθμισης του ρόλου τους στην υλοποίηση του Συμφώνου. Είναι ήδη κερδισμένοι και “κατανοούν την απογοήτευση της Γαλλίας”.
Μία άλλη διάσταση δίνει ο καθηγητής Γαλλικής Ιστορίας Τζον Κίγκερ. Ο κ. Κίγκερ συμπεραίνει σε άρθρο του (Spectator) ότι η Γαλλία θα πρέπει να ενταχθεί στην AUKUS. Κυρίως, διότι έχει το προνόμιο από όλες τις άλλες χώρες της ΕΕ να έχει κτήσεις στην περιοχή, οπότε και την δυνατότητα ανάπτυξης στρατιωτικών δυνάμεων.
“Το γεγονός ότι ο Γάλλος πρέσβης στο Λονδίνο δεν ανακλήθηκε υποδηλώνει ότι ξέρει [η Γαλλία] πώς να το κάνει”, γράφει ο κ. Κίγκερ.
Στην προοπτική συμφώνησε και ο πρώην πρέσβης στην Ουάσιγκτον Λόρδος Ντάρροκ στο ραδιόφωνο των Τάιμς: “Μακροπρόθεσμα θα ήταν καλό εάν η Γαλλία συμμετείχε στη συμφωνία”, είπε.
Βέβαια, σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να αλλάξει το όνομα, πιθανά σε F-AUKUS χαριτολόγησαν οι δημοσιογράφοι των Τάιμς καθώς ακούγεται ως το αγγλικό focus που σημαίνει “συγκεντρώσου”.
“Είμαι σίγουρος ότι θα βρουν καλύτερο ακρωνύμιο”, απάντησε με χιούμορ ο Λόρδος Ντάρροκ.