Πόσα πράγματα απομένουν για να γίνουν. Είναι τόσες πολλές οι εκκρεμότητες στη Δημόσια Διοίκηση, για να θεωρηθεί οτι η Ελλάδα διαθέτει ένα αποτελεσματικό και αξιόπιστο Κράτος, αντάξιο της Ευρωπαϊκής οικογένειας, που δύσκολα σήμερα και στα πλαίσια της μετα-μνημονιακής εποχής να τα καταφέρουμε.
Ποιο είναι το πιο κρίσιμο κριτήριο αποτελεσματικότητας και παραγωγικότητας στα Δημόσια πράγματα μιας χώρας; Αν ο/η πολίτης εξυπηρετείται γρήγορα, άμεσα, απλά και αποτελεσματικά. Αν δεν περιμένει σε ουρές, αν γίνονται οι συναλλαγές τους/της ψηφιακά, αν δεν ταλαιπωρείται σε δύσκολες περιπτώσεις της ζωής του/της, στην Υγεία, στην Παιδεία, στην Ασφάλεια, στα οικονομικά. Και εκεί ακριβώς είναι το πρόβλημα. Στην Ελλάδα έχουμε ένα από τα πιο συγκεντρωτικά Κρατικά συστήματα στην Ευρώπη.
Παρακολουθώντας το πρόσφατο σεμινάριο της ΚΕΔΕ στα Ιωάννινα, φάνηκε καθαρά η αγωνία των Δημάρχων σε 3 θέματα:
α) Οι αρμοδιότητες που περνούν με το σταγονόμετρο στην τοπική αυτοδιοίκηση Α’ βαθμού γίνονται χωρίς τη συνοδεία των αντίστοιχων πόρων. Για παράδειγμα αναφέρουμε τη φροντίδα των ζώων συντροφιάς και την αρμοδιότητα για τα αδέσποτα.
β) Οι αποφάσεις που παίρνονται από το κεντρικό Κράτος, με μοναδικό κριτήριο τις ανάγκες του λεκανοπεδίου της Αττικής και της Θεσσαλονίκης, δεν “κουμπώνουν” στη μεγάλη πλειονότητα των δήμων της περιφέρειας. Για παράδειγμα η δρομολογούμενη συγχώνευση ΔΕΥΑ.
Γ) Οι Κεντρικοί αυτοτελείς πόροι δεν αποδίδονται σωστά ούτε στο ύψος που θα έπρεπε από τους Νόμους, τις διατάξεις και τις εξαγγελίες των εκάστοτε κυβερνήσεων. Ειδικά με το Νόμο του Καλλικράτη το 2010 και μετά, οι Δήμοι υποχρηματοδοτούνται σκανδαλωδώς.
Το τελευταίο δείχνει και τον τρόπο που επιλέχθηκε (μαζί με τις περικοπές στο Κοινωνικό Κράτος) να διαχειριστούμε την Οικονομική Κρίση Χρέους 2010-2018. Να κόψουμε δηλαδή από ΟΤΑ, Υγεία, Παιδεία, Ασφαλιστικό για να έχουμε πλεονάσματα στον προϋπολογισμό του Κράτους.
Και ο προϋπολογισμός του 2024 ακολουθεί την ίδια λογική. Δεν υπάρχει ανατροπή των δαπανών υπέρ αυτών των τομέων που κόπηκαν πολλά κονδύλια, για να είμαστε ουραγοί σήμερα στους δείκτες χρηματοδότησης των δαπανών σε Κοινωνικό Κράτος και Τοπική Αυτοδιοίκηση. Το πρόβλημα είναι οτι πλησιάζει ο προϋπολογισμός του 2032, στον οποίο τα χρεωλύσια αυξάνονται πολύ και πρέπει το Ελληνικό Κράτος είτε να ρυθμίσει το χρέος είτε να έχει φτιάξει την οικονομία του και να αποδίδει “διπλάσια” από ό,τι σήμερα. Δηλαδή να μπορεί να έχει μεγάλη απόδοση σε έσοδα και αποτέλεσμα.
Όσον αφορά το 1ο σενάριο της επαναρρύθμισης εννοείται οτι η Ε.Ε. δεν θα κάνει πάλι ρυθμίσεις χωρίς μέτρα ή και μνημόνιο. Όσον αφορά το 2ο σενάριο πρέπει τα επόμενα 8 χρόνια που απομένουν να τρέξουν πολλά πράγματα, όμως ένα είναι προαπαιτούμενο όλων: ” Η αποκέντρωση του συγκεντρωτικού Κράτους”. Μόνο αν οι Δήμοι αποτελέσουν το εργαλείο διαχείρισης όλων των υποθέσεων των πολιτών, τότε θα εξοικονομήσουμε πόρους, τότε το Κεντρικό Κράτος θα μπορεί να σκεφτεί στρατηγικά. Αν οι Δήμοι καταστούν αυτοδιοικητικοί και αυτόνομοι, τότε θα μπορούν να αυξηθούν θεαματικά τα ευρωπαϊκά κονδύλια και οι πολίτες να είναι όσο γίνεται πιο κοντά στα κέντρα λήψης αποφάσεων. Ο/Η ενεργός/ η πολίτης θα αυξήσει την απόδοσή του/της, θα μειωθεί η ανεργία, θα μπουν όλοι οι συντελεστές στο οικονομικό σύστημα.
Όσο ερημοποιείται η περιφέρεια, τόσο πάμε για “δύσκολες” αποφάσεις το 2032. Σε 8 χρόνια από τώρα.
Άκης Χουζούρης