Την τελική επίδοση της οικονομίας και τις αποφάσεις της Ε.Ε. σταθμίζει η κυβέρνηση, ώστε να αποφασίσει επιπλέον επιδοτήσεις
Ανοικτή στην προοπτική ενός νέου «πακέτου» στήριξης νοικοκυριών και επιχειρήσεων έναντι της συνεχιζόμενης ενεργειακής κρίσης εμφανίζεται η κυβέρνηση, με την προσοχή της να είναι κυρίως στραμμένη στην παρούσα φάση στις αυξημένες τιμές του πετρελαίου κίνησης και θέρμανσης.
Σύμφωνα με πληροφορίες, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης πραγματοποιεί πλέον σε εβδομαδιαία βάση «κλειστές» συσκέψεις για όλες τις πτυχές του ενεργειακού, αλλά οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν στα τέλη του μήνα, με αρχές Νοεμβρίου. Θα αποτελέσουν, δε, συνάρτηση μιας σειράς παραγόντων, όπως αυτοί θα έχουν διαμορφωθεί τις αμέσως επόμενες εβδομάδες. Ειδικότερα, στο «μικροσκόπιο» του κυβερνητικού επιτελείου, και με πιθανότερο σενάριο εργασίας την περαιτέρω επιδότηση του κόστους του πετρελαίου κίνησης και θέρμανσης, «στην αντλία» θα μπουν:
Πρώτον, οι τιμές που θα έχουν διαμορφωθεί στις αγορές φυσικού αερίου και πετρελαίου, καθώς παρουσιάζουν ιδιαίτερα μεγάλη αστάθεια, με το κόστος του δεύτερου να εκτοξεύεται το τελευταίο διάστημα.
Δεύτερον, η πορεία του προϋπολογισμού και ειδικότερα οι δυνατότητες διαμόρφωσης πρόσθετου δημοσιονομικού χώρου λόγω των μεγαλύτερων του αναμενομένου ρυθμών ανάπτυξης. Η εκτίμηση για αύξηση του ΑΕΠ της τάξης του 5,3% το 2022 έχει αποδειχθεί εξαιρετικά μετριοπαθής. Και πλέον γίνεται λόγος για ποσοστό της τάξης του 5,9% κατ’ ελάχιστον, ενώ δεν αποκλείεται τελικά το ΑΕΠ να αυξηθεί άνω του 6%.
Τρίτον, η ακριβής αποτύπωση του ποσού που θα μπορέσουν να αντλήσουν τα δημόσια ταμεία από τη φορολόγηση σε ποσοστό 33% των υπερκερδών των εταιρειών διύλισης και φυσικού αερίου, δηλαδή των δύο διυλιστηρίων Hellenic Energy και Motor Oil και της ΔΕΠΑ. Το μέτρο περιλαμβάνεται στο «μενού» των προτάσεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης, αλλά δεν έχει οριστικοποιηθεί. Ομως η κυβέρνηση φέρεται αποφασισμένη να το υιοθετήσει ακόμη και ως «εθνική» πολιτική και προσδοκά έσοδα της τάξης των 300-400 εκατ. ευρώ.
Τέταρτον, τις όποιες αποφάσεις ληφθούν στην επερχόμενη Σύνοδο Κορυφής της Ε.Ε. στο επίκεντρο της οποίας θα βρεθεί η ενεργειακή κρίση, με την πρόταση του Ελληνα πρωθυπουργού για επιβολή πλαφόν στην τιμή του φυσικού αερίου να παραμένει στο τραπέζι και να συγκεντρώνει την υποστήριξη των δεκαπέντε από τα 27 κράτη-μέλη.
Η Αθήνα προετοιμάζεται για μια σκληρή μάχη στη σύνοδο, αλλά κρατάει παράλληλα «μικρό καλάθι» λόγω της προσέγγισης του Βερολίνου, καθώς η κυβέρνηση Σολτς εμφανίζεται να κινείται μονομερώς για την αντιμετώπιση του προβλήματος στη Γερμανία. Ειδικότερα, σύμφωνα με υψηλόβαθμα κυβερνητικά στελέχη, είναι σχεδόν βέβαιον ότι θα υπάρξει απόφαση για την κοινή προμήθεια φυσικού αερίου από τα κράτη-μέλη το 2023, κατά τα πρότυπα των εμβολίων του κορωνοϊού. Αντιθέτως, αναγνωρίζεται πως η επίτευξη ομοφωνίας για την επιβολή πλαφόν παραμένει εξαιρετικά δύσκολο και αβέβαιο εγχείρημα.
Στο επίκεντρο η ενέργεια
Σε κάθε περίπτωση, εάν δεν επιτευχθεί καλύτερος έλεγχος των τιμών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως προαναφέρθηκε, η κυβέρνηση θα κινηθεί μονομερώς. Γενικότερα, το κόστος της ενέργειας είναι το πεδίο στο οποίο θα εστιάσει η κυβέρνηση τους επόμενους μήνες με βασικό εργαλείο την πολιτική των επιδοτήσεων των τιμών, με βάση τη διακηρυγμένη θέση του πρωθυπουργού ότι η στήριξη της κοινωνίας θα συνεχιστεί.
Αντιθέτως, το Μέγαρο Μαξίμου απορρίπτει άλλες προτάσεις ενίσχυσης των εισοδημάτων που διακινούνται από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, με βασικότερες τη μείωση του ΦΠΑ σε βασικά είδη ή τη μείωση του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης στα καύσιμα. Οπως σημειώνουν στενοί συνεργάτες του κ. Μητσοτάκη είναι εξαιρετικά αμφίβολο εάν το όφελος από τυχόν μείωση του ΦΠΑ τελικώς θα φθάσει στους καταναλωτές και δεν θα «χαθεί» στην πορεία των προϊόντων από την παραγωγή προς τα ράφια. Επίσης σημειώνεται πως τα έσοδα από τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης αποτελούν σημαντικό πυλώνα του προϋπολογισμού. Εάν, δε, ληφθεί η απόφαση για τη μείωση του ΕΦΚ στην παρούσα φάση θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να επανέλθει στα σημερινά επίπεδα μετά το τέλος της εν εξελίξει ενεργειακής κρίσης.
Η ουσιαστική στήριξη των νοικοκυριών τον επερχόμενο «δύσκολο» χειμώνα είναι προφανές πως θα έχει και πολιτικό αποτύπωμα, καθώς η χώρα οδεύει πλέον προς διπλή εκλογική αναμέτρηση στο τέλος της τρέχουσας κυβερνητικής θητείας. Οπως προκύπτει από τις δημοσκοπήσεις από το 2019 μέχρι τώρα, παρότι η κυβέρνηση κλήθηκε να διαχειριστεί αλλεπάλληλες κρίσεις, ουσιαστικούς «κλυδωνισμούς» αναφορικά με τη δυναμική της στην κοινή γνώμη αντιμετώπισε μόνο πέρυσι κατά το δίμηνο Μαρτίου – Απριλίου, όταν σημειώθηκε η μεγάλη αύξηση των τιμών ηλεκτρικής ενέργειας χωρίς να έχει αντιμετωπιστεί με τα «αντισταθμιστικά» μέτρα που τέθηκαν σε ισχύ στη συνέχεια.
Υπό αυτό το πρίσμα, η συνέχιση της στήριξης των πολιτών και όλο το πρώτο εξάμηνο του 2023 οδηγεί την κυβέρνηση σε έναν «ασφαλή διάδρομο» προς τις επερχόμενες εκλογές, στις οποίες έχει τεθεί ως στόχος η επίτευξη της αυτοδυναμίας. Με τα υφιστάμενα δεδομένα ο στόχος αυτός χαρακτηρίζεται ρεαλιστικός, καθώς η Ν.Δ. κινείται με βάση τις τρέχουσες έρευνες της κοινής γνώμης σε ποσοστά άνω του 33% στις πρώτες εκλογές της απλής αναλογικής. Οπως λέγεται χαρακτηριστικά, από καμία μέτρηση ή επιμέρους ανάλυση των δημοσκοπήσεων δεν προκύπτει ότι στην πρώτη κάλπη θα κυριαρχήσει η λεγόμενη «χαλαρή ψήφος».
Θετικά στοιχεία
Επίσης, ως πρόσθετα θετικά στοιχεία καταγράφονται:
– Το γεγονός ότι η υπόθεση των τηλεφωνικών παρακολουθήσεων παρά τον θόρυβο που προκάλεσε δεν μετέβαλε τους πολιτικούς συσχετισμούς εις βάρος της κυβέρνησης, αλλά αντιθέτως η Ν.Δ. συνεχίζει να καταγράφει εισροές από το ΠΑΣΟΚ σε σχέση με την εικόνα που υπήρχε τους πρώτους μήνες μετά την εκλογή του Νίκου Ανδρουλάκη.
– Η επίπτωση της συνεχιζόμενης κρίσης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις που πυροδοτούν οι κινήσεις του Τούρκου προέδρου Ταγίπ Ερντογάν. Οπως λέγεται, οι χειρισμοί του κ. Μητσοτάκη εγκρίνονται από την πλειονότητα των πολιτών και «συγκρατούν» σε μεγάλο βαθμό μετακινήσεις ψηφοφόρων από τη Ν.Δ. προς την Ελληνική Λύση του Κυριάκου Βελόπουλου και προς άλλους σχηματισμούς προς τα δεξιά της.
– Η πορεία του ΣΥΡΙΖΑ. Η Ν.Δ. καταγράφει απόσταση ασφαλείας από το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης, αλλά το τελευταίο εμφανίζει ουσιαστικές αντοχές. Τούτο μπορεί να αποδειχθεί κρίσιμο στις δεύτερες εκλογές, υπό την έννοια ότι εάν ο Αλέξης Τσίπρας «οδηγήσει» το ΜέΡΑ 25 εκτός Βουλής, ο πήχυς της αυτοδυναμίας για τη Ν.Δ. θα κατέβει.
– Η αύξηση της συσπείρωσης της Ν.Δ. τους τελευταίους μήνες, που καταδεικνύει ότι το κυβερνών κόμμα διατηρεί ακόμη εφεδρείες στον χώρο των αναποφάσιστων ψηφοφόρων.
Πηγή: http://kathimerini.gr