Το νομοσχέδιο του Υπουργείου Εσωτερικών (ΥΠΕΣ) με τον τίτλο «Σύστημα στοχοθεσίας, αξιολόγησης και ανταμοιβής για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας της Δημόσιας Διοίκησης και άλλες διατάξεις για το ανθρώπινο δυναμικό του Δημοσίου Τομέα» επιχειρεί να εισάγει ένα νέο σύστημα «αξιολόγησης» στο Δημόσιο, συνδέοντας το μάλιστα με την απονομή χρηματικού bonus σε ένα μικρό αριθμό εργαζομένων.Να αναφέρουμε εισαγωγικά πως η έννοια της «αξιολόγησης» στο Δημόσιο έχει καταστεί πλέον δυσώνυμη (ίσως και γι αυτό να αποφεύγετε η χρήση της στον τίτλο του νομοσχεδίου) με την ευθύνη να βαραίνει ιδιαίτερα τον νυν πρωθυπουργό που ως υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης, με ένα αλήστου μνήμης νομοθέτημα, επιχείρησε να χρησιμοποιήσει την «αξιολόγηση» προκειμένου να οδηγήσει σε διαθεσιμότητα και μετά σε απόλυση το 15% των εργαζομένων στο Δημόσιο.
Στο παρόν νομοσχέδιο, επιχειρείται για άλλη μια φορά, να εμφανιστούν οι εργαζόμενοι ως το πρόβλημα του Δημοσίου και πως η αντίστιξη ανταμοιβής και τιμωρίας τους θα μπορούσε να επιλύσει τα προβλήματα της χρόνιας υποστελέχωσης και υποχρηματοδότησης, της γραφειοκρατίας και πολυνομίας, της τεχνολογικής υστέρησης.
Είναι ιδιαίτερα κρίσιμο, να κατανοήσουμε τις επιδιώξεις του νομοσχεδίου του ΥΠΕΣ στη παρούσα δυσμενή συγκυρία που η πολιτική της κυβέρνησης, έχει διαμορφώσει στον Δημόσιο Τομέα και η οποία συνοψίζεται στα παρακάτω:
- Τη συνεχή απόσπαση διοικητικού έργου από το Δημόσιο με την ανάθεση θέσεων ευθύνης σε ιδιώτες και μετακλητούς μέσα από αδιαφανείς διαδικασίες. Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του ΕΦΚΑ όπου αναμένεται να προσληφθούν, προκειμένου να καλύψουν τις θέσεις ευθύνης, ιδιώτες με ελάχιστα τυπικά κριτήρια, με μισθούς, τέσσερίς έως οκτώ φορές μεγαλύτερους από τον μέσο όρο των μισθών.
- Το Δημόσιο πλέον, είναι ένα «θερμοκήπιο» ελαστικών εργασιακών σχέσεων και, έμμεσα, η μονιμότητα τείνει προς κατάργηση, καθώς, σχεδόν το 30% του προσωπικού, εργάζεται με διαφόρων τύπων επισφαλείς εργασιακές σχέσεις, χωρίς σε αυτούς να περιλαμβάνονται οι κάθε λογής εργολαβίες.
- Η πολυετής μισθολογική καθήλωση, έχει οδηγήσει τους εργαζόμενους στο Δημόσιο, στη προτελευταία θέση από πλευράς αγοραστικής δύναμης, στην Ευρώπη, και πολύ σύντομα στη τελευταία, λόγω της ταχύτητας που αυξάνονται οι μισθοί, (τελευταία χώρα σήμερα η Βουλγαρία). Είναι χαρακτηριστικό πως ενώ στην υπόλοιπη Ευρώπη, είχαμε αυξήσεις μισθών για τους εργαζόμενους στο Δημόσιο, από 5% έως 37% την τελευταία δεκαετία, στην Ελλάδα είχαμε μείωση 25%. Την κατάσταση επιδεινώνουν η ακρίβεια και ο διψήφιος πληθωρισμός, οδηγώντας ένα μεγάλο μέρος των εργαζόμενων στο Δημόσιο, κάτω από τα όρια της φτώχειας
Σε αυτές τις συνθήκες, είναι ανεδαφική οποιαδήποτε συζήτηση περί «αξιολόγησης» η οποία:
- Δίνει τη δυνατότητα στοχοθεσίας και αξιολόγησης της επίτευξης των στόχων σε αποκλειστικά στους προϊσταμένους, χωρίς διαβούλευση εντός των υπηρεσιών, όταν μάλιστα αναφερόμαστε σε πρόσωπα που κατέχουν θέσεις ευθύνης, χωρίς να έχουν οι ίδιοι κριθεί, που μπορεί να είναι στελέχη της Νέας Δημοκρατίας, που υπηρετούν ως μετακλητοί ή ιδιώτες , ρουσφέτια του κου Χατζηδάκη στον ΕΦΚΑ
- Επαναφέρει από τη «πίσω πόρτα» την «αξιολόγηση» των απολύσεων του Μητσοτάκη, καθώς υποχρεώνει στην επιλογή «δεξιοτήτων προς ανάπτυξη», προεξοφλώντας πως οι αξιολογούμενοι δεν τα καταφέρνουν καλά σε τρείς τουλάχιστον από αυτές, Ειδικά μάλιστα όταν τέσσερις αρνητικές αξιολογήσεις, από τους αξιολογητές που προαναφέραμε, θα οδηγούν στην απόλυση των εργαζομένων
- Εξουσιοδοτεί εν λευκό τον Βορίδη να ρυθμίσει κατά το δοκούν κρίσιμα θέματα όπως οι υπηρεσίες, τα συλλογικά όργανα, οι φορείς υλοποίησης στους οποίους εφαρμόζεται το σύστημα κινήτρων και ανταμοιβής, η μέθοδος, τα κριτήρια και το σύστημα στοχοθεσίας, το ύψος της επιπλέον ανταμοιβής, ο χρόνος και ο τρόπος καταβολής της με υπουργικές αποφάσεις.
- Μέσα από αυτές τις αμφιλεγόμενες διαδικασίες εισάγει την απόδοση μπόνους σε ένα μικρό αριθμό εργαζομένων οι οποίοι θα σχετίζονται αποκλειστικά με το Ταμείο Ανάκαμψης. Στη πραγματικότητα, η κυβέρνηση της ΝΔ, επιλέγει να ενισχύσει το εισόδημα μικρού αριθμού εργαζομένων(περίπου του 2.5%) με πελατειακά κριτήρια και σε συνθήκες ακραίου ανταγωνισμού και υπηρεσιακής αλληλοεξόντωσης
Το νομοσχέδιο του ΥΠΕΣ, δεν αποτελεί προφανώς, καμμιά προσπάθεια εκσυγχρονισμού της Δημόσιας Διοίκησης, δεν στοχεύει στη βελτίωση των υπηρεσιών που παρέχει το Δημόσιο, προς όφελος της κοινωνίας, ιδιαίτερα των πλέον ευάλωτων. Το μόνο που κάνει είναι να εμπεδώνει τον αυταρχισμό, την ευνοιοκρατία και τον πελατειασμό, επαναφέροντας την Δημόσια Διοίκηση στη δεκαετία του ’50.